تا به حال فکر کردهاید که چرا امروزه وبسایتها بیش از هر زمانی بر نسخه موبایل تأکید دارند؟ حقیقت این است که با گسترش استفاده از تلفنهای هوشمند، بخش عمدهای از ترافیک وب فارسی از طریق موبایل انجام میشود. به عنوان مثال، آمارها نشان میدهد نزدیک به ۸۰٪ از بازدیدکنندگان سایتها از طریق موبایل هستند! بنابراین اگر شما هم به فکر طراحی یا بازطراحی سایت خود هستید و میخواهید پروژه را برونسپاری کنید، باید اولویت اولتان روش Mobile First باشد.
در این مقاله ما به بررسی مفهوم و اهمیت طراحی سایت با روش موبایل فرست میپردازیم. همچنین نشان میدهیم که این رویکرد در تضاد با روش Content First نیست و میتوان همزمان هر دو رویکرد را اجرا کرد. در پایان خواهیم دید چرا نسخه واکنشگرا (ریسپانسیو) سایت یک ویژگی اختیاری نیست بلکه یک الزام اساسی است. تیم ما در آژانس طراحی سایت کدارکس تجربه زیادی در پیادهسازی این رویکرد داشته و در ادامه نکات تکمیلی را براساس دانستههای عملی خود ارائه خواهیم کرد.
روش Mobile First چیست؟
روش Mobile First به رویکردی در طراحی وب گفته میشود که در آن طراحی ابتدا برای نسخه موبایل انجام میشود و سپس برای دستگاههای بزرگتر (مانند تبلت و دسکتاپ) توسعه مییابد. به بیان ساده، اولین تمرکز طراح و توسعهدهنده روی ایجاد تجربه عالی برای کاربران موبایل است: از نمایش مطالب مهم گرفته تا سرعت بارگذاری بالا. این کار باعث میشود که از ابتدا به محدودیتهای موبایل مانند اندازه صفحه و سرعت اینترنت توجه شود و بهترین تجربه فراهم گردد.
در مقابل روش قدیمی «دسکتاپ فرست»، که ابتدا رابط کاربری برای کامپیوتر طراحی و سپس در صورت نیاز به موبایل کاهش مقیاس داده میشود، Mobile First نقطهنظر عکس دارد. مزیت اصلی این رویکرد این است که طراحان را مجبور میکند از همان ابتدا روی مهمترین عناصر سایت تمرکز کنند. گویی مانند نوشتن چکیده کتاب است؛ اگر بتوانید ایدهی سایت را در صفحهی کوچک موبایل به درستی بیان کنید، در صفحات بزرگتر موفقتر خواهید بود.
اهمیت طراحی سایت با روش Mobile First
آمار و واقعیتهای موبایل در وب فارسی
مطالعات و آمارها نشان میدهد بیش از ۸۰٪ ترافیک وبسایتهای فارسیزبان از طریق موبایل صورت میگیرد، یعنی چهار پنجم کاربران سایت شما با گوشی هوشمند وارد میشوند. این یعنی اگر سایت شما برای موبایل بهینه نباشد، احتمالاً بخش بزرگی از مخاطبانتان را از دست میدهید. بنابراین Mobile First تنها یک شعار یا ترند موقتی نیست، بلکه پاسخی برای نیاز واقعی کاربرانی است که عمدتاً از تلفن همراه استفاده میکنند.
بهبود تجربه کاربری
یکی از مهمترین مزایای Mobile First، بهبود تجربه کاربری (UX) برای کاربران موبایل است. وقتی طراحی سایت با موبایل شروع میشود، رابط کاربری سادهتر و چیدمان بهینهتری برای صفحه کوچک ایجاد میشود. این یعنی کاربر میتواند بدون زوم یا اسکرول زیاد، به سادگی مطالب را بخواند، دکمهها را لمس کند و با سایت تعامل داشته باشد. طوری که مثلاً در یک فروشگاه آنلاین طراحی شده به روش موبایل فرست، مشتری بدون دردسر و گشتن در میان محتوای گیجکننده، به راحتی کالای مورد نظرش را پیدا میکند. در نتیجه، رضایت کاربر و احتمال تبدیل بازدیدکننده به مشتری به شکل قابل توجهی افزایش مییابد.
تاثیر بر سئو و رتبهبندی
گوگل از سالها پیش سیاست Mobile-First Indexing را اجرا کرده است؛ یعنی در رتبهبندی نتایج جستجو، ابتدا نسخه موبایل سایتها را بررسی میکند. بنابراین اگر سایت شما نسخه موبایل ضعیفی داشته باشد یا اصلاً نسخه واکنشگرا نداشته باشد، احتمالاً در نتایج جستجو در جایگاه پایینتری قرار میگیرید. به عبارت دیگر، طراحی Mobile First نه تنها برای کاربران مفید است، بلکه برای سئو شما نیز حیاتی است. با یک سایت موبایلفرندلی، شانس دیده شدن کسبوکار شما در صفحه اول گوگل بیشتر میشود. همین نکته باعث میشود هر پیمانکار طراحی سایت حرفهای برای پروژه شما از ابتدا Mobile First را در نظر بگیرد.
روش Content First چیست؟
در بعضی از متون طراحی سایت، با اصطلاح Content First مواجه میشویم که روی تمرکز بر محتوای سایت تأکید دارد. در این رویکرد ابتدا محتوای اصلی و پیام سایت مشخص میشود و ساختار صفحات بر اساس آن شکل میگیرد. یعنی قبل از هر چیز، میپرسیم «هدف سایت چیست؟ مخاطب به دنبال چه اطلاعاتی است؟» و پس از تعیین محتوای کلیدی، طراحی رابط کاربری انجام میشود. این روش کمک میکند تا سایت بدون اضافهگویی و با محتوای منسجم ساخته شود.
مزایای Content First
رویکرد Content First باعث میشود وبسایت شما ساختار منطقی و منظمتری داشته باشد. وقتی محتوای مهم به درستی اولویتبندی شده، بازدیدکننده راحتتر با سایت ارتباط برقرار میکند. برای مثال، فرض کنید یک شرکت خدماتی وبسایت خود را سفارش داده و قبل از شروع طراحی، مطالب محصولات و خدمات را آماده کرده است. در این حالت طراح میتواند طراحی را حول نیازهای واقعی کاربر شکل دهد؛ نه صرفاً بر اساس ظاهر جذاب. نتیجه این میشود که کاربران شما دقیقاً همان محتوایی را میبینند که به دنبال آن هستند و سردرگم نمیشوند. این موضوع نه تنها تجربه کاربری را بهبود میدهد بلکه موتورهای جستجو نیز سایتهایی با محتوای مشخص و منظم را بیشتر دوست دارند. به همین دلیل ما در کدارکس همیشه قبل از شروع طراحی، به محتوای سایت و نیازهای کاربر توجه ویژهای داریم تا پایهی محکمی برای طراحی هر وبسایت فراهم شود.
ترکیب Mobile First و Content First
برخی ممکن است تصور کنند که تمرکز بر محتوای سایت (Content First) با اولویت دادن به موبایل (Mobile First) در تضاد است. اما در واقع، این دو رویکرد میتوانند مکمل یکدیگر باشند. وقتی ابتدا محتوای مهم سایت مشخص شود، میتوان نسخه موبایل را نیز حول همان محتوا طراحی کرد. به عبارت دیگر، شما میتوانید محتوای کلیدی را تعیین کنید و سپس طراحی Mobile First را اجرا کنید تا آن محتوا در موبایل هم به بهترین شکل نمایش داده شود. هیچ تعارض فنی یا فلسفی بین این دو روش وجود ندارد؛ بلکه با ترکیب آنها، سایت شما هم محتوا محور و هم موبایلپسند میشود.
مثال در پروژه کدارکس
در آژانس طراحی سایت کدارکس همواره تلاش میکنیم هر دو رویکرد را با هم به کار ببریم. برای مثال، در یکی از پروژههای فروشگاهی ما، ابتدا محتوای دستهبندی محصولات و نیازهای کاربر تعیین شد و سپس طراحی سایت به صورت موبایل فرست انجام گرفت. نتیجه این شد که نسخه موبایل و نسخه دسکتاپ هر دو بهترین نمایش محتوا را دارند و کاربر به سرعت میتواند محصول مدنظر را پیدا کند. این نمونهها نشان میدهد روش Content First و Mobile First نه تنها مانعی برای هم نیستند، بلکه در کنار هم، تجربه کاربری و اثربخشی سایت را چند برابر میکنند.
طراحی ریسپانسیو؛ فیچر یا الزام
سوالی که گاهی در ذهن کارفرماها مطرح میشود این است: «آیا طراحی واکنشگرا (ریسپانسیو) سایت یک فیچر اختیاری است یا یک الزام اساسی؟». پاسخ واضح است: در دنیای امروز، طراحی ریسپانسیو دیگر یک ویژگی تجملی نیست، بلکه یک ضرورت اساسی است. به زبان ساده، اگر سایت شما واکنشگرا نباشد، میتوان گفت درِ فروشگاهتان را به روی بخش عظیمی از مشتریان بستهاید! به بیان دیگر، عدم واکنشگرا بودن سایت شما به این معنی است که بخش بزرگی از مخاطبان بالقوهتان، حتی فرصت بازدید از وبسایتتان را نخواهند داشت.
ضرورت طراحی واکنشگرا
امروزه کاربران از دستگاههای متنوعی برای دسترسی به وب استفاده میکنند؛ از موبایل و تبلت گرفته تا لپتاپ و کامپیوتر رومیزی. یک سایت ریسپانسیو به طور خودکار ظاهر و چیدمان خود را با اندازه صفحه نمایش تغییر میدهد. نتیجه چیست؟ کاربر هنگام بازدید، بدون نیاز به زوم کردن یا اسکرول اضافی، به آسانی همه مطالب را میبیند و تعامل راحتتری با سایت خواهد داشت. تجربهی کاربری بهتر، نرخ پرش کمتر و در نهایت موفقیت بیشتر کسبوکار شما، از دستاوردهای اجتنابناپذیر طراحی واکنشگرا است.
تفاوت فیچر و الزام
نکته مهم این است که چند سال پیش ممکن بود ریسپانسیو بودن یک قابلیت ویژه در نظر گرفته شود، اما اکنون روال طبیعی طراحی سایت است. به این معنی که اگر پیمانکار شما در پیشنهاد اولیه، طراحی واکنشگرای سایت را مطرح نکند، باید نسبت به حرفهای بودن او شک کنید. سایت بدون نسخه موبایل خوب مثل این است که یک فروشگاه لوازم تحریر داشته باشید، اما فقط در یک کوچه خلوت باز باشد؛ در زمانهای که مشتریان همهجا هستند، باید مغازه خود را در چشم همه قرار دهید!
اهمیت نسخه موبایل حرفهای در پروژه های طراحی سایت فروشگاهی چندین برابر است زیرا مستقیما بر روی فروش سایت تاثیر میگذارد.
ما در شرکت طراحی سایت کدارکس، تمامی صفحات پروژه را در ۲ نسخه موبایل و دسکتاپ طراحی میکنیم.
مراحل طراحی سایت با Mobile First
- گام اول: شناخت نیازها و مخاطبان: قبل از هر چیز باید بدانید کاربران شما چه کسانی هستند و چه انتظاراتی دارند. تحقیق در مورد نیازهای مخاطبان موبایل، بررسی رقبا و تعیین محتوای اصلی سایت ضروری است. به عنوان مثال، اگر کاربران شما اغلب از طریق موبایل برای خرید یک محصول یا یافتن اطلاعات خاص وارد سایت میشوند، باید از ابتدا طراحی را حول همین اهداف شکل دهید.
- گام دوم: طراحی اولیه برای موبایل: در این مرحله، طرح اولیه یا وایرفریم سایت را برای موبایل میکشید. تمرکز روی چیدمان ساده و کاربرپسند است: منوها باید دمدستی باشند، دکمهها بزرگ و خوانا باشند و محتوا به صورت سلسلهمراتبی ارائه شود. طراحان کدارکس معمولاً ابتدا اسکیسی از صفحه موبایل میکشند و پس از تأیید مشتری، به مرحله پیادهسازی میروند.
- گام سوم: پیادهسازی واکنشگرا: پس از نهایی شدن طرح موبایلی، نوبت به کدنویسی میرسد. با استفاده از فریمورکهای واکنشگرا (مانند Bootstrap یا Gridهای CSS) نسخه موبایل را پیادهسازی میکنیم و سپس با افزودن نقاط شکست (breakpoints)، طرح را برای تبلت و دسکتاپ گسترش میدهیم. در این مرحله بهینهسازی سرعت، حجم تصاویر و بهبود دسترسی (accessibility) را فراموش نکنید.
- گام چهارم: تست و بهینهسازی: پس از توسعه سایت، آن را در دستگاهها و اندازههای مختلف صفحه تست کنید. مطمئن شوید همه عناصر در موبایل به درستی نمایش داده میشوند و سرعت سایت در حد قابل قبولی است. ابزارهای زیادی (از قبیل Google Mobile-Friendly Test) وجود دارد که واکنشگرایی سایت را بررسی میکند. با رفع اشکالات و بهینهسازی نهایی، سایت شما آماده ارائه بهترین تجربه به کاربران موبایل خواهد بود.
با طی این مراحل، طراحی سایت شما هم محتوا محور خواهد بود و هم برای کاربران موبایل بهینه شده است.
تجربه و نمونهکارهای کدارکس با Mobile First
در آژانس کدارکس، بسیاری از پروژههای طراحی سایت با رویکرد Mobile First انجام شده است. به عنوان مثال در یکی از پروژههای فروشگاهی ما، ابتدا ساختار و محتوای صفحه اصلی مشخص شد و سپس نسخه موبایل طراحی و پیادهسازی شد. نتیجه کار، سایتی بود که مشتریان میتوانستند با موبایل هم دقیقاً همان تجربه ساده و روان را داشته باشند که کاربران دسکتاپ دریافت میکنند.
نمونهی دیگری از پروژههای کدارکس مربوط به یک سایت شرکتی اطلاعرسانی است. در این پروژه علاوه بر طراحی موبایلفرندلی، تأکید ویژهای روی محتوای متنی و هدینگهای گویا داشتیم. به این ترتیب، کاربران موبایلی به راحتی تمام اطلاعات کلیدی را مشاهده میکردند و بازدید از سایت بدون سردرگمی انجام میشد. این نمونهها نشان میدهند که طراحی Mobile First در انواع پروژهها موفق عمل میکند.
نکات کلیدی برای انتخاب پیمانکار طراحی سایت
- تجربه کار با Mobile First: از پیمانکار یا آژانس مورد نظر بپرسید آیا در پروژههای قبلی خود از رویکرد موبایل فرست استفاده کرده است. نمونهکارها و تجربیات او را بررسی کنید.
- تأیید واکنشگرایی: حتماً مطمئن شوید سایتهایی که پیمانکار طراحی کردهاند واکنشگرا (Responsive) هستند. اگر سایتهای گذشته او روی موبایل به درستی نمایش نمیدهند، نشاندهندهی ضعف در طراحی است.
- تمرکز بر محتوا: پیمانکار باید روش Content First را بشناسد و پیش از طراحی، به محتوای سایت توجه کند. طرح اولیه باید بر اساس نیازهای کاربر و مطالب کلیدی سایت شکل بگیرد.
- توجه به سئو و سرعت: یک طراح حرفهای علاوه بر ظاهر، به سئو و بهینهسازی سرعت سایت توجه میکند. (برای مثال، استفاده از تصاویر فشرده و کدهای بهینه.)
- مطالب مرتبط: میتوانید برای اطلاعات بیشتر، نگاهی به سایر مطالب وبلاگ کدارکس در مورد طراحی واکنشگرا و سئو داشته باشید.
کلام آخر
در دنیای طراحی وب امروز، درک اهمیت روش Mobile First برای موفقیت یک سایت ضروری است. در این مقاله دیدیم که با اولویت دادن به کاربران موبایل و تمرکز بر محتوای کلیدی، میتوان سایتی قدرتمند و کاربرپسند ساخت. فراموش نکنیم که طراحی ریسپانسیو یک الزام است و بدون آن شانس دیده شدن در نتایج جستجو و جذب مخاطب کاهش مییابد.
اگر شما هم به دنبال یک پیمانکار حرفهای هستید تا سایتتان را بر اساس روش Mobile First طراحی کند، تیم کدارکس با تجربه در پروژههای گوناگون آمادهی همکاری است. برای مشاوره رایگان یا شروع پروژه، همین حالا با ما تماس بگیرید و قدم اول را برای داشتن یک سایت مدرن و موفق بردارید!
آیا مقاله مفید بود؟ به ما امتیاز دهید.
دیدگاه شما
دیدگاه خود را درباره این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.